- Chùa ratanadipàràmkoskeo (Ô Mịch)
Giữa vùng đất Nam Bộ trù phú, nơi dòng chảy văn hóa Khmer đậm nét, Chùa Ô Mịch (hay còn gọi là Chùa Ratanadipàràmkoskeo) nổi lên như một biểu tượng tinh thần và văn hóa không thể thiếu. Tọa lạc tại xã Châu Điền, huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh, ngôi chùa không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị tâm linh sâu sắc của cộng đồng người Khmer, mà còn mang trong mình dấu ấn lịch sử hào hùng qua các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Với kiến trúc độc đáo, cảnh quan thanh tịnh và bề dày lịch sử, Chùa Ô Mịch là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá vẻ đẹp của văn hóa Khmer và tìm kiếm sự bình yên trong tâm hồn.
Theo tiếng Khmer, tên gọi “Ô Mịch” mang ý nghĩa vô cùng đặc biệt: “Ô” nghĩa là vùng đất trũng thấp, trong khi “Mịch” (hay “Mịt”) là tên gọi một loài rùa thuộc họ vít. Do đó, Chùa Ô Mịch có thể hiểu là “vùng đất trũng thấp có nhiều rùa sinh sống”. Còn trong tiếng Pali, tên gọi Ratanadipàràmkoskeo mang ý nghĩa “nơi có nhiều kim cương” hoặc “vùng đất có nhiều tài nguyên, vùng đất tốt”. Tên gọi này không chỉ thể hiện sự trù phú của vùng đất mà còn khắc họa sự phong phú về tâm linh và tinh thần của chùa.
Chùa Ô Mịch tọa lạc tại ấp Ô Mịch, xã Châu Điền, cách thị trấn Cầu Kè khoảng 2,5 km về hướng đông nam và cách thành phố Trà Vinh khoảng 49 km về hướng tây. Nằm giữa không gian xanh mát của làng quê Nam Bộ, Chùa Ô Mịch là một không gian yên bình, thu hút du khách đến để tìm hiểu và chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo của người Khmer.
Ảnh: Cổng vào chùa Ô Mịch (sưu tầm)
Như nhiều ngôi chùa Khmer Nam Bộ khác, Chùa Ô Mịch có khuôn viên rộng lớn với nhiều công trình kiến trúc ấn tượng. Từ cổng chùa, tháp cốt, sala, tăng xá cho đến chính điện, tất cả đều mang đậm nét văn hóa và phong cách kiến trúc cổ truyền của người Khmer. Cổng chùa quay về hướng nam, được xây dựng bằng xi măng cốt thép, trang trí hoa văn tinh xảo theo phong cách Khmer, tạo nên một khung cảnh huyền bí và trang nghiêm.
Khi bước qua cổng chùa khoảng 30m, du khách sẽ thấy hô trai nằm bên trái, nơi thờ cúng Hòa thượng Thạch Som cùng các vị sư. Tiếp đó là sa la, một không gian học tập và tu hành, nơi các vị sư học hỏi chữ nghĩa và đạo pháp. Phía bên phải cổng chùa là tháp cốt Hòa thượng Thạch Som, được xây dựng vào năm 2012, nơi lưu giữ xá lợi của vị hòa thượng đáng kính này.
Cách cổng khoảng 80m về phía phải là chính điện – công trình kiến trúc quan trọng nhất của chùa. Chính điện là nơi thể hiện tài năng, kỹ xảo của những nghệ nhân Khmer, với những bức tranh vẽ tinh xảo trên vách tường miêu tả cuộc đời của Đức Phật từ khi đản sinh, đắc đạo đến lúc nhập niết bàn. Nội thất chính điện được bố trí hài hòa, với bàn thờ Phật đặt sát vách phía tây, nơi trước đây từng có một hầm bí mật dùng để nuôi chứa cán bộ cách mạng.
Chùa Ô Mịch không chỉ là một di tích tôn giáo mà còn là một chứng nhân lịch sử trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Nhờ vị trí chiến lược và sự ủng hộ của sư sãi, phật tử, chùa đã trở thành một căn cứ cách mạng quan trọng, nơi bảo vệ và nuôi chứa cán bộ kháng chiến, kể cả các cán bộ người Kinh. Nhiều vị sư sãi sau khi hoàn tục đã trực tiếp tham gia vào cuộc kháng chiến, thể hiện tinh thần yêu nước và chủ nghĩa anh hùng của nhân dân địa phương.
Ảnh: Bên ngoài chánh điện chùa Ô Mịch (sưu tầm)
Đặc biệt, Hòa thượng Thạch Som – người từng giữ nhiều trọng trách quan trọng trong phong trào cách mạng, như Chủ tịch Hội Sư sãi Đoàn kết Khmer Nam Bộ, Phó Chủ tịch Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Tây Nam Bộ – là một tấm gương sáng cho các thế hệ sư sãi và thanh niên Khmer noi theo. Dưới sự lãnh đạo của ông, chùa Ô Mịch đã trở thành một điểm tựa vững chắc cho cách mạng, góp phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Không chỉ mang giá trị lịch sử, Chùa Ô Mịch còn là nơi hội tụ của văn hóa, nghệ thuật và tín ngưỡng. Các bức tranh vẽ trong chính điện, các biểu tượng như hoa sen, rồng cách điệu trên diềm mái, hay những công trình kiến trúc như sa la, tháp cốt đều thể hiện sự phong phú trong nghệ thuật Khmer và đóng góp vào di sản văn hóa của cộng đồng.
Ảnh: Hoa văn trang trí bánh xe luân hồi (sưu tầm)
Ảnh: Tượng chim thần và tiên nữ chống đỡ mái ngói (sưu tầm)
Ảnh: Tượng tiên nữ Key No (sưu tầm)
Ngoài ra, chùa còn là nơi tổ chức nhiều lễ hội truyền thống, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Các lễ hội này không chỉ là dịp để tưởng nhớ các vị thánh, các anh hùng dân tộc, mà còn là cơ hội để mọi người cùng nhau thắt chặt tình đoàn kết, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.
Đến thăm Chùa Ô Mịch, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc độc đáo, mà còn có cơ hội hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa và tinh thần yêu nước của người dân nơi đây. Với không gian yên bình, thoáng đãng, chùa là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai muốn tìm kiếm sự tĩnh lặng trong tâm hồn, hay đơn giản là muốn trải nghiệm văn hóa Khmer một cách trọn vẹn.
Chùa Ô Mịch còn nằm gần nhiều điểm du lịch khác của tỉnh Trà Vinh, tạo nên một hành trình khám phá hấp dẫn, kết hợp giữa du lịch tâm linh và tìm hiểu văn hóa, lịch sử. Đừng quên mang theo máy ảnh để ghi lại những khoảnh khắc đẹp và lưu giữ những kỷ niệm đáng nhớ tại ngôi chùa cổ kính này.
Chùa Ô Mịch không chỉ là một ngôi chùa với kiến trúc Khmer độc đáo mà còn là biểu tượng của tinh thần cách mạng, lòng yêu nước và sự kiên cường của người dân Nam Bộ. Với những giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh to lớn, chùa xứng đáng là một điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá Trà Vinh. Hãy đến và cảm nhận vẻ đẹp, sự thanh tịnh và những câu chuyện lịch sử hào hùng mà ngôi chùa này mang lại.
- Chùa Tà Ốt (Chùa Sālavana)
Chùa Tà Ốt, hay còn gọi là Chùa Sālavana, là một trong những di tích lịch sử cấp tỉnh của tỉnh Trà Vinh. Tọa lạc tại ấp Xóm Lớn, xã Châu Điền, huyện Cầu Kè, chùa Tà Ốt không chỉ là một địa điểm tôn giáo quan trọng mà còn là biểu tượng của tình đoàn kết giữa các dân tộc Kinh và Khmer, góp phần vào cuộc chiến chống lại kẻ thù xâm lược và bảo vệ độc lập dân tộc.
Chùa Tà Ốt được khởi công xây dựng vào ngày 10 tháng 4 năm 1736 (dương lịch), tức năm 2280 theo Phật lịch. Theo tài liệu ghi chép, chùa được thành lập bởi vị sư đầu tiên khi ông đến vùng đất này và thấy nơi đây có một khu rừng rộng lớn với cây cối um tùm. Từ đó, ông đã quyết định đặt tên chùa là Sālavana, trong tiếng Pali có nghĩa là “rừng tha la”. Tuy nhiên, người dân địa phương thường gọi chùa là Tà Ốt – trong tiếng Khmer, “Tà” có nghĩa là ông, và “Ốt” là tên riêng của vị sư đầu tiên này. Cách gọi này thể hiện lòng biết ơn và tôn kính của người dân đối với công đức to lớn của ông.
Bên cạnh hai tên gọi trên, chùa còn được người dân gọi là Chùa Xóm Lớn, dựa theo tên ấp Xóm Lớn của xã Châu Điền, nơi chùa tọa lạc.
Chùa Tà Ốt mang đậm nét kiến trúc đặc trưng của chùa Khmer Nam Bộ. Khuôn viên chùa rộng rãi, bao gồm nhiều công trình kiến trúc cơ bản như hàng rào, cổng chùa, tháp cốt, sa la, tăng xá và chính điện.
Ảnh: Chánh điện Chùa Tà Ốt (sưu tầm)
Cổng chùa được xây dựng quay mặt về hướng Nam, làm bằng xi măng cốt thép theo phong cách kiến trúc truyền thống của người Khmer. Bước qua cổng, bạn sẽ thấy chính điện nằm bên phải, hai bên hông và đối diện chính điện là các dãy sa la, tăng xá và trường học, nơi diễn ra các hoạt động tôn giáo, lễ hội và giảng dạy chữ Khmer cho các vị sư cũng như con em trong vùng.
Ảnh: Lối vào Chùa Tà Ốt (sưu tầm)
Chính điện của chùa được xây dựng trên một mảnh đất hình chữ nhật theo hướng Đông Tây. Nền chính điện có hai bậc, xung quanh có hàng rào bao quanh. Mặt trước và mặt sau của chính điện có hai lối lên, trong khi hai mặt hông mỗi bên chỉ có một lối lên. Chính điện có bốn cửa ra vào, mỗi bên mặt trước và sau có hai cửa.
Mái chính điện được xây dựng theo hệ thống mái tam cấp, với hai mái trên cùng dốc và cao hơn các mái còn lại. Các diềm mái được đúc hình con rồng (phu chông), với thân rồng xoải dài theo bờ dải và vảy uốn cong ngược lên, tạo cảm giác mái nhẹ nhàng và cao vút. Trên các đầu cột bao quanh bên ngoài chính điện, tượng Key no với hai cánh tay mềm mại nhưng mạnh mẽ được gắn vào để chống đỡ mái. Đặc biệt, các đầu cột ở góc chính điện đều được gắn tượng chim Krud. Sự kết hợp giữa tượng Key no và chim Krud không chỉ thể hiện tính vững chắc của kiến trúc mà còn tăng thêm vẻ đẹp và sự tôn nghiêm cho nơi thờ Phật.
Không chỉ là một ngôi chùa tôn giáo, Chùa Tà Ốt còn là biểu tượng của tình đoàn kết giữa đồng bào Kinh và Khmer. Trong suốt hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chùa đã trở thành nơi trú ẩn và hỗ trợ cho quân cách mạng. Các vị sư cùng với bà con Phật tử tại chùa đã hết lòng giúp đỡ quân cách mạng, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Chùa Tà Ốt không chỉ là một trung tâm tôn giáo mà còn là trung tâm văn hóa, giáo dục của cộng đồng. Tại đây, các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer được bảo tồn và truyền lại cho các thế hệ sau. Chùa cũng là nơi diễn ra các hoạt động giáo dục, giảng dạy chữ Khmer, giúp bảo tồn ngôn ngữ và văn hóa Khmer trong cộng đồng.
Với những giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc đặc sắc, Chùa Tà Ốt đã được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh vào ngày 24 tháng 7 năm 2020, theo Quyết định số 2805/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh. Sự công nhận này không chỉ ghi nhận những đóng góp của chùa trong lịch sử dân tộc mà còn khẳng định vai trò quan trọng của chùa trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer.
Chùa Tà Ốt, với lịch sử hơn 200 năm tồn tại và phát triển, không chỉ là nơi thờ cúng linh thiêng mà còn là biểu tượng của tình đoàn kết giữa các dân tộc tại vùng đất Trà Vinh. Với kiến trúc độc đáo và vai trò lịch sử quan trọng, chùa đã trở thành một trong những điểm đến văn hóa, tâm linh không thể bỏ qua khi du khách đến thăm Trà Vinh. Sự kết hợp giữa yếu tố tôn giáo, lịch sử và văn hóa đã biến Chùa Tà Ốt thành một di sản quý báu, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa của tỉnh Trà Vinh nói riêng và đất nước Việt Nam nói chung.
NHỮNG TIN LIÊN QUAN
